اطلاعات اولیه
بریلیم ،
عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Be نشان داده
خاکستری متمایل به آبی ، محکم ، سبک ولی شکننده. این عنصر ، فلز
قلیایی خاکی است که عمدتا" بعنوان عامل استحکام در آلیاژها بکار می‌رود.
تاریخچه:
کلمه بریلیم از واﮊه یونانی beryllos ، beryl گرفته شده است. زمانی بریلیم
را گلوسینیم می‌نامیدند ( از واﮊه یونانی glykys به معنی شیرین ) که علت
آن طعم شیرین نمکهای آن بود. در سال 1798 "ونکولین" این عنصر را بصورت
اکسید در سنگ زمرد کشف کرد. در سال 1828 "فردریک وهلر" و "آ.آ.
بوسی" ( A.A.Bussy ) بطور جداگانه این فلز را از طریق واکنش پتاسیم بر
روی کلرید بریلیم بدست آوردند.
پیدایـش:
بریلیم در 30 کانی مختلف یافت میشود که مهمترین آنها ، برتراندیت ، زمرد
، بریل زرد و فناکیت هستند. اشکال ارزشمند بریل ، زمرد کبود و زمرد
است .
مهمترین منابع تجاری بریلیم و ترکیبات آن ، بریل و برترندیت (Bertrandite)
می‌باشد. اخیرا" با روش کاهیدن فلورید بریلیم با فلز
منیزیم تولید کلان این
تاثیرات سلامتی:
استنشاق بریلیم خطرناک است. تاثیر آن به میزان و زمان مواجهه با این
عنصر بستگی دارد. اگر بریلیم موجود در سطح هوا افزایش یابد، ( بیشتر از
μg/m 1000 ) وضعیت بحرانی بوجود خواهد آمد. این وضعیت همانند آماس
ریه است و بیماری بریلیم حاد نامیده میشود. استانداردهای هوای محیط
کار و اجتماع در جلوگیری از بیماریهای حاد ریوی موثرند.
تعدادی از مردم به بریلیم حساسیت دارند ( 1 تا 15 درصد ). این افراد ممکن
است واکنشهای التهابی را در دستگاه تنفسی خود احساس کنند. این
حالت بیماری بریلیم حاد (CBD) ، ممکن است سالها پس از مواجهه با
سطح بالاتر از استاندارد بریلیم در افراد بوجود آید ( بیشتر از μg/m 2 ). این
بیماری باعث احساس ضعف ، خستگی و مشکلات تنفسی میشود.
همچنین می‌تواند باعث بی‌اشتهایی ، کاهش وزن ، بزرگی بخش راست
قلب و در موارد پیشرفته بیماریهای قلبی شود.
حساسیت به بریلیم در بعضی افراد ممکن است فاقد علامت باشد. عموم
مردم مستعد ابتلا به به بریلیم حاد نیستند، چون میزان بریلیم در سطح هوا
بطور طبیعی بسیار پایین است( μg/m 00002/0- 00003/0 ). در بلع بریلیم
هیچگونه عارضه ای ثبت نشده است، چون روده و معده انسان مقدار بسیار
کمی از این عنصر را جذب می‌کنند. زخم معده در سگهایی که در غذایشان
بریلیم بوده ، دیده شده است.
بریلیم در صورت تماس با پوستی که دارای بریدگی یا خراش است، ممکن
است است ایجاد زخم یا لک نماید. تماس طولانی با بریلیم نیز ممکن است
باعث ابتلا به سرطان گردد. سازمان بهداشت و خدمات انسانی آمریکا و
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان این کشور ، سرطان‌زایی بریلیم را تایید
کرده‌اند. نمایندگی حفاظت از محیط زیست آمریکا(EPA) برآورد کرده است که
تماس با بریلیم در مدت عمر با میزان μg/g 4 می‌تواند یک نفر از هر هزار نفر
را به سرطان مبتلا کند.
هیچ مطالعه ای درباره تاثیر بریلیم روی بچه‌هایی که در معرض آن هستند،
صورت نگرفته است، اما به نظر می‌رسد تاثیرات سلامتی بریلیم روی بچه‌ها
همانند بزرگسالان باشد. نمی‌دانیم آیا بچه‌ها در آسیب‌پذیری نسبت به
بریلیم با بزرگسالان تفاوت دارند. نمی‌دانیم آیا مواجهه با بریلیم ، تاثیری بر
نارسائیِ جنین یا سایر تاثیرات پیشرفته در مردم خواهد داشت. بررسی
اثرات پیشرفته در حیوانات قاطع نیستند.
میزان بریلیم را می‌توان در ادرار یا خون اندازه گیری کرد. اما میزان بریلیم
موجود در خون یا ادرار نشان دهنده میزان یا مدت تماس با این عنصر نیست.
میزان بریلیم همچنین می‌توان در نمونه‌های ریه یا پوست اندازه گیری کرد.
این آزمایشات را معمولا"در مطب دکتر نمی‌توان انجام داد، اما دکتر می‌تواند
نمونه‌ها را به آزمایشگاهی که انجام دهنده اینگونه آزمایشات است، ارسال
کند. یکی دیگر از آزمایشات خون ، آزمایش تکثیر لنفوسیت بریلیم خون است
که نشان دهنده حساسیت به بریلیم است و دارای ارزش پیش‌بینی برای
CBD است.
میزان عادی بریلیم که احتمالا" صنایع به هوا می‌فرستند، دارای ترتیب μg/m
1 بطور میانگین دوره 30 روزه یا μg/m 2 در هوای اطاق کار برای 8 ساعت
شیفت کاری می‌باشد.
فلز انجام میشود. فلز بریلیم تا سال 1957 به‌آسانی بدست نمی‌آمد.
خصوصیات قابل توجه:
بریلیم ، یکی از فلزات سبکی است که نقطه ذوب بسیار بالایی دارد. ضریب
کشش این فلز سبک تقریبا 3/1 بزرگتر از فولاد است. دارای خاصیت هدایت
میلیون ذرات آلفا ).
در شرایط فشار و حرارت استاندارد ، بریلیم در معرض هوا در برابر
اکسیداسیون مقاومت می‌کند. ( اگرچه توانایی آن در خراشیدن شیشه
احتمالا" بهعلت تشکیل لایه نازکی از اکسید است. )
کاربــردها:
بریلیم در تولید بریلیم - مس بعنوان عامل آلیاﮊ ساز بکار می‌رود. این عنصر ،
قابلیت جذب حرارت زیادی دارد. آلیاﮊ بریلیم - مس بهعلت خصوصیات هدایت
برقی و حرارتی ، استقامت و سختی زیاد ، غیرمغناطیسی بودن ، مقاومت
در برابر زنگ خوردگی و فرسایش ، کاربردهای زیادی دارد. از جمله این
کاربردها تولید : الکترودهای جوش نقطه‌ای ، فنر ، ابزارهای فاقد جرقه و
اتصالهای برقی است.
آلیاﮊ بریلیم - مس به‌جهت مقاومت چند جانبه ، سبکی و خمش ناپذیری در
حرارتهای متغیر ، در صنایع دفاعی و هوافضا مثل سازه‌های بخشهای
سبک‌وزن در هواپیماهای با سرعت بالا ، موشکها ، ماشینهای فضائی و
ماهواره‌های ارتباطی بکار می‌رود.
ورقه‌های نازک بریلیم در عکسبرداری با اشعه X ، نورهای مرئی را *****
کرده و باعث آشکار شدن تنها اشعه Xِ میشود.
بریلیم در زمینه پرتو نگاری با اشعه X جهت بازساخت مدارهای یکپارچه
میکروسکپی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چون از نظر جذب نوترون حرارتی واکنش سنجی پایینی دارد، در صنعت
نیروی هسته‌ای از این عنصر در رآکتورهای اتمی بعنوان بازتابنده و کندساز
استفاده میشود.
همچنین بریلیم در ساخت ترازنما ، تجهیزات کامپیوتری مختلف ، فنرهای
ساعت و وسایلی که نیازمند مقاومتهای چندجانبه ، سبکی و استحکام
است، بکار می‌رود.
اکسید بریلیم برای مصارف بسیاری که نیازمند هدایت حرارت خوب ، مقاومت
زیاد ، استحکام و نقطه ذوب بالا هستند کاربرد دارد و از اکسید بریلیم بعنوان
عایق استفاده می‌کنند.
ترکیبات بریلیم ، زمانی در لامپهای فلورسنت کاربرد داشتند، اما ادامه این
کاربرد بهعلت بریلوز ( بیماری ناشی از مسمومیت توسط بریلیم ) در بین
کارگران سازنده این لامپها متوقف شد.
ایزوتوپها:
بارانها PH زیر 5 دارند ). این عنصر می‌تواند از طریق حل شدن در آب باران در
زمین جابجا شود. وقتی باران بیشتر قلیایی شود، بریلیم از محلول خارج
میشود.
طولانی آن (1,5 میلیون سال ) امکان می‌دهد تا قبل از فرسایش بصورت B-
10 ( بور-10 ) مدت زیادی در سطح خاک باقی بماند. Be-10 و محصولات
جانبی آن برای سنجس فرسایش خاک ، شکل‌گیری خاک از سنگپوش ،
گسترش خاکهای لاتریک ، همچنین گوناگونیهای فعالیت خورشیدی و عمر
Ice core بکار می‌رود.
این واقعیت که Be-7 و Be-8 ناپایدارند، پیامدهای اساسی بدنبال دارد، به این
معنی که عناصر سنگینتر از بریلیم با همجوشی هسته‌ای در انفجار بزرگ (
big Bang ) حاصل نشده‌اند. بعلاوه ، سطوح انرﮊی هسته‌ای بریلیم 8 به
ممکن می‌سازد.
هشدارهـا:
بریلیم و نمک آن ، موادی سمی و احتمالا" سرطان‌زا هستند. بریلوز یک
بیماری مزمن ریوی است که در اثر تماس بریلیم ایجاد میشود. بیماری حاد
بریلیم به صورت آماس ریه برای اولین بار در سال 1993 در اروپا و در سال
1943 در آمریکا گزارش شد. موارد بریلوز حاد ، اولین بار در سال 1946در بین
کارگران کارخانجات لامپهای فلورسنت در ماساچوست دیده شد.
این بیماری از بسیاری جهات شبیه بیماری سارکوئیدز است و تمایز علائم
آنها اغلب دشوار است. گرچه سال 1949 استفاده از ترکیبات بریلیم در
لامپهای فلورسنت متوقف شد، مواجهه با این عنصر در صنایع هسته‌ای و
هوافضا ، تصفیه فلز بریلیم ، ذوب آلیاﮊهای حاوی بریلیم ، تولید محصولات
الکترونیکی و پرداختن با سایر مواد حاوی بریلیم همچنان وجود دارد.
در گذشته ، محققین ، بریلیم و ترکیبات آنرا می‌چشیدند تا در صورت طعم
شیرین ، وجود این عنصر را تایید کنند. امروزه با ایجاد تجهیزات مدرن برای
تشخیص این عنصر ، دیگر نیازی به انجام این کار خطرناک نیست و نباید
چشیدن این ماده را امتحان کرد. با بریلیم و ترکیبات آن ، باید با کمال احتیاط
رفتار شود و هنگام انجام هرگونه فعالیتی که احتمال آزاد شدن گرد بریلیم
هست، احتیاط خاصی بکار رود. ( احتمال سرطان ریه در صورت تماس
طولانی با بریلیم وجود دارد.)
در صورت بکاربردن روشهایی می‌توان از این عنصر بطور ایمن استفاده کرد.
قبل از آشنایی با روشهای استفاده صحیح از این عنصر ، نباید به فعالیت با
آن بپردازیم.
تاثیرات سلامتی:
استنشاق بریلیم خطرناک است. تاثیر آن به میزان و زمان مواجهه با این
عنصر بستگی دارد. اگر بریلیم موجود در سطح هوا افزایش یابد، ( بیشتر از
μg/m 1000 ) وضعیت بحرانی بوجود خواهد آمد. این وضعیت همانند آماس
ریه است و بیماری بریلیم حاد نامیده میشود. استانداردهای هوای محیط
کار و اجتماع در جلوگیری از بیماریهای حاد ریوی موثرند.
تعدادی از مردم به بریلیم حساسیت دارند ( 1 تا 15 درصد ). این افراد ممکن
است واکنشهای التهابی را در دستگاه تنفسی خود احساس کنند. این
حالت بیماری بریلیم حاد (CBD) ، ممکن است سالها پس از مواجهه با
سطح بالاتر از استاندارد بریلیم در افراد بوجود آید ( بیشتر از μg/m 2 ). این
بیماری باعث احساس ضعف ، خستگی و مشکلات تنفسی میشود.
همچنین می‌تواند باعث بی‌اشتهایی ، کاهش وزن ، بزرگی بخش راست
قلب و در موارد پیشرفته بیماریهای قلبی شود.
حساسیت به بریلیم در بعضی افراد ممکن است فاقد علامت باشد. عموم
مردم مستعد ابتلا به به بریلیم حاد نیستند، چون میزان بریلیم در سطح هوا
بطور طبیعی بسیار پایین است( μg/m 00002/0- 00003/0 ). در بلع بریلیم
هیچگونه عارضه ای ثبت نشده است، چون روده و معده انسان مقدار بسیار
کمی از این عنصر را جذب می‌کنند. زخم معده در سگهایی که در غذایشان
بریلیم بوده ، دیده شده است.
بریلیم در صورت تماس با پوستی که دارای بریدگی یا خراش است، ممکن
است است ایجاد زخم یا لک نماید. تماس طولانی با بریلیم نیز ممکن است
باعث ابتلا به سرطان گردد. سازمان بهداشت و خدمات انسانی آمریکا و
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان این کشور ، سرطان‌زایی بریلیم را تایید
کرده‌اند. نمایندگی حفاظت از محیط زیست آمریکا(EPA) برآورد کرده است که
تماس با بریلیم در مدت عمر با میزان μg/g 4 می‌تواند یک نفر از هر هزار نفر
را به سرطان مبتلا کند.
هیچ مطالعه ای درباره تاثیر بریلیم روی بچه‌هایی که در معرض آن هستند،
صورت نگرفته است، اما به نظر می‌رسد تاثیرات سلامتی بریلیم روی بچه‌ها
همانند بزرگسالان باشد. نمی‌دانیم آیا بچه‌ها در آسیب‌پذیری نسبت به
بریلیم با بزرگسالان تفاوت دارند. نمی‌دانیم آیا مواجهه با بریلیم ، تاثیری بر
نارسائیِ جنین یا سایر تاثیرات پیشرفته در مردم خواهد داشت. بررسی
اثرات پیشرفته در حیوانات قاطع نیستند.
میزان بریلیم را می‌توان در ادرار یا خون اندازه گیری کرد. اما میزان بریلیم
موجود در خون یا ادرار نشان دهنده میزان یا مدت تماس با این عنصر نیست.
میزان بریلیم همچنین می‌توان در نمونه‌های ریه یا پوست اندازه گیری کرد.
این آزمایشات را معمولا"در مطب دکتر نمی‌توان انجام داد، اما دکتر می‌تواند
نمونه‌ها را به آزمایشگاهی که انجام دهنده اینگونه آزمایشات است، ارسال
کند. یکی دیگر از آزمایشات خون ، آزمایش تکثیر لنفوسیت بریلیم خون است
که نشان دهنده حساسیت به بریلیم است و دارای ارزش پیش‌بینی برای
CBD است.
میزان عادی بریلیم که احتمالا" صنایع به هوا می‌فرستند، دارای ترتیب μg/m
1 بطور میانگین دوره 30 روزه یا μg/m 2 در هوای اطاق کار برای 8 ساعت
شیفت کاری می‌باشد.
سایت ذاکرین رضوی افتتاح شد
ليتيم ( Li )
تولید اب نوشیدنی خنک دربیابان!!!
نرم افزار متخصصین علوم شیمی محاسباتی Gaussian 09W v7.0 + GaussView v5.08 + Nanotube Modeler v1.6.4