هــــــــــــدف

جوهر نامرئي با تنظيم PH چگونه عمل مي‌كند؟

وقتي چنين جوهر نامرئي به يك ماده متخلخل اضافه مي‌شود، آب موجود در جوهر با دي‌اكسيد كربن موجود در هوا تركيب مي شود و اسيد كربنيك را بوجود مي‌آورد.  اسيد كربنيك به نوبه خود با سديم هيدروكسيد وارد واكنش خنثي شدن مي‌شود و كربنات سديم را بوجود مي آورد.  خنثي شدن باز، سبب تغيير رنگ معرف مي‌شود و در نتيجه اثر جوهر، ناپديد مي شود.

اين واكنشها را مي توان به صورت زير نمايش داد:

CO2 +  H2O à H2CO3

2 Na(OH) + H2CO3 à Na2CO3 + 2 H2O

مواد لازم براي تهيه جوهر نامريي:

مواد مورد نياز براي تهيه جوهر نامريي قرمز يا آبي به شرح زير است:

• 0.1 گرم تيمول فتالئين براي جوهر آبي يا فنل فتالئين براي جوهر قرمز.
• 10 ميلي ليتر اتيل الكل ( اتانل).
• 90 ميلي ليتر آب.
• 20 قطره محلول سديم هيدروكسيد 3 مولار يا 10 قطره محلول سديم هيدروكسيد 6 مولار. ( براي تهيه محلول سديم هيدروكسيد 3 مولار، 12 گرم سديم هيدروكسيد _ NaOH  را در 100 ميلي ليتر آب حل كنيد) .

طرز تهيه جوهر نامريي:

براي تهيه جوهر نامريي به طريق زير عمل كنيد:

1.       تيمول فتالئين يا فنل فتالئين را در الكل حل كنيد.

2.       محلول را به 90 ميلي ليتر آب اضافه نموده،‌ هم بزنيد. ( محلولي شيري به دست مي آيد.)

3.       محلول سديم هيروكسيد را قطره قطره اضافه كنيد تا رنگ آبي يا قرمز به دست آيد.

4.    جوهر را روي پارچه آزمايش كنيد. ( پارچه كتاني يا روميزي كهنه غير قابل استفاده). كاغذ، فشرده تر است و كمتر به هوا اجازه واكنش مي‌دهد، ‌بنابر اين واكنش تغيير رنگ ديرتر صورت مي‌پذيرد.

5.    طي چند ثانيه، لكه ها ناپديد مي‌شوند. PH محلول جوهري بين 10 تا 11 است اما بعد از اينكه در مجاورت هوا قرار مي گيرد، به 5 تا 6 كاهش ميابد.

6.    اگر محل لكه ها را با پنبه آغشته به محلول بازي مثل امونياك رقيق مرطوب كنيد، لكه ها دوباره ظاهر مي شوند. برعكس اگر اينكار را با سركه انجام دهيد،  لكه ها سريعتر بيرنگ مي‌شوند. شستن پارچه ها، جوهر را به طور دائمي مي شويد.

نكات ايمني:

• هرگز جوهر را به صورت يا بدن كسي نپاشيد. به خصوص از برخورد آن با چشمها اجتناب كنيد.
• تهيه و حمل محلول سديم هيدروكسيد، حتما بايستي توسط يك فرد متخصص انجام پذيرد. اين تركيب خطرناك است و به هيچ وجه نبايد كار كردن با آن را با بي توجهي انجام داد. اگر به هر دليلي اين محلول با پوست تماس پيدا كرد، با آب فراوان شستشو دهيد.