فناوري نانو وتوليد موادغذايي
در فضاي رقابتي کنوني، واحدهاي توليدکننده صنعت غذا همچون بسياري از صنايع ديگر براي توليد و فروش محصولات خود با مشکلات عديده اي روبه رو هستند، مصرف كنندگان متقاضي محصولات معتبر (مجاز)، خوش طعم، بهداشتي و باکيفيت هستند که همگي به طور مستقيم با فناوري توليد در ارتباط است. در واقع مي توان گفت امروزه بيشترين رقابت صنعت غذا در ابعاد تكنولوژيكي است، بنابراين بهره گيري از آخرين فناوري هاي روز دنيا براي حفظ و گسترش بازار در صنعت غذا و فراوري غذا امري ضروري است. آينده متعلق به محصولات فرآوري شده و فرآورده هاي جديدي است كه اهدافي همچون بهبود كارايي محصول، طولاني شدن عمر ماندگاري و تازگي محصول، بهبود كيفيت و ايمني غذا را دنبال مي كنند. تمامي اهداف مذکور از طريق بهره گيري از فناوري نانو قابل حصول هستند
كاربرد فناوري نانو در زمينه توليد غذا ميتواند از يك طرف در صنعت كشاورزي و از طرف ديگر در ابداع راههاي جديد براي توليد غذا كه ديگر به شرايط طبيعي وابسته نباشد، مورد اهميت قرار گيرد. عمده اين كاربردها عبارتند از:
آناليز و شناسايي محصولات كشاورزي:
چيپها يا نانوسنسورها مي توانند آفت، آنتي بيوتيكها و ژنهاي مختلف را دقيقا تشخيص دهند.
توليد غذاهاي :GM
باكي بالهاي قالب ريزي شده با اطلاعات ژنتيكي مي توانند ژنها و عناصر را به نقاط مطلوب حمل كنند.
توليد آفت كش / دارو و حمل آنها:
مانند زمينة دارويي در انسان ، نانو ذرات و نانوكپسولها در بهبود اثر دارو كمك خواهند كرد و اثرات جانبي را كاهش مي دهند.
سنتز و توليد غذا :
آرايش بسيار ريز افزودنيهاي غذايي مي تواند گروههاي جديد غذايي را با سنتز مواد تغذيه اي مورد نياز، طعم دهي تركيبات و پيوند آنزيمها با هم توليد كند. اين روش باعث كاهش زياد وابستگي صنايع غذايي به محيط زيست طبيعي شده و به عنوان يك ايدة متفاوت در اين زمينه بدون نياز به ملزومات غذاي طبيعي به خدمت درخواهد آمد.
در بخش توليد مي توان هم در صنعت كشاورزي و هم در ابداع روش هاي جديد براي توليد غذا مانند به كارگيري نانوسنسورها در شناسايي آفت ها، آنتي بيوتيك ها و ژن هاي مختلف گياهان و همچنين توليد آفت كش هاي بي خطر و نيز كاهش اثرات منفي آفت كش هاي موجود از اين فناوري بهره گرفت، به علاوه مي توان با سنتز مواد تغذيه اي در گروه هاي غذايي مورد نياز طعم دهي، تركيبات و پيوند آنزيم ها را به هم ريخته و به توليد مواد جديد غذايي با طعم ها و رنگ هاي مختلف دست يافت.
فرآوري مواد غذايي:
فناوري نانو تأثيرزيادي روي گسترش موادغذايي كاربردي وتعاملي دارد؛موادي كه
به نيازهاي بدن پاسخ داده ومي توانند دررسانش موادغذايي مؤثرباشند.
گروههاي تحقيقاتي مختلفي درحال كار روي ساخت مواد غذايي جديد براساس تقاضا هستند.اين مواد به صورت غيرفعال دربدن باقي مي مانند ومواد غذايي را درصورت نيازبه سلول ها مي رسانند.عنصر كليدي اين بخش، توسعهء نانوكپسولهايي است كه با استفاده ازآنها درمواد غذايي مي توان كاررسانش را به خوبي انجام داد.
ازپيشرفتهاي ديگر در فرآوري مواد غذايي،افزودن نانوذرات به مواد خوراكي براي افزايش جذب آنها دربدن است.
يكي ازبهترين نانوايي ها درغرب استراليا دراستفاده ازنانو كپسولهايي كه شامل روغن ماهي تن(منبع غني ازاسيدهاي چرب امگا 3)بوده اند؛موفق بوده است. اين مركز ازنانو كپسول ها در پرفروش ترين نوع نان خود به نام tip-top استفاده ميكند واين ذرات فقط هنگامي باز و شكسته مي شوند كه وارد معده شوند ، به اين ترتيب ازمزه ناخوشايند روغن ماهي جلوگيري مي شود .
شركت Nutralease ازفناوري ساختارهاي مايع خودآراي نانو مقياس (NSSL ) براي رسانش موادغذايي استفاده مي كند. اين ذرات به شكل مايسل (كره هاي توخالي كه ازچربي ساخته شده و درون آن آب است) با قطر حدود 30نانومترهستند . مواد خوراكي يا nutraceuticals داراي آب دروني هستند و مي توانند براي حمل موادي مانند ليكوپن، بتا- كاروتن، لوتين، فيتوسترول ها ، CoQ10 و DHA / EPA مورداستفاده قراربگيرند . اين ذرات به تركيبات اجازه مي دهند كه به راحتي از طريق معده وارد رگ هاي خوني شوند . بنابراين دسترسي زيستي آنها افزايش مي يابد . اين فناوري را درحال حاضر كارخانجات Shemen براي رسانش روغن فعالCanola وارد بازار كرده اند. اين شركت ادعا ميكند مي تواند جذب كلسترول را دركيسه صفرا تا 14 درصد كاهش دهد .
تعدادي ازشركتهاي شيميايي درحال تحقيق روي افزودني هايي هستند كه بدن به راحتي قادر به جذب آنهاست و مي توانند عمرمفيد محصولات را افزايش دهند .سازمان بين المللي علوم رسانش زيستي درحال توسعه نانو حلزون هايي با ذرات پيچشي 50 نانو متري است كه مي تواند در رسانش موادي مانند ويتامين ها ، ليكوپن و اسيدهاي چرب امگا3 به سلول ها به كار گرفته شود ، بدون اينكه در مزه ورنگ مواد غذايي تأثير داشته باشد .
صنايع غذايي kraft ، گروهي محقق از15 دانشگاه مختلف را تشكيل داده است تا با كمك فناوري نانو درمورد غذاها تحقيق كنند. اين مورد به مصرف كنندگان اجازه مي دهد تا بين رنگها و طعم هاي مختلف انتخاب كنند . اين مجمع همچنين روي توسعه مواد غذايي هوشمند با كمك نانو حسگرها ، كه باعث آزادسازي تدريجي موادغذايي مي شود، فعاليت مي كند اين نانو كپسول ها با مواد غذايي تركيب مي شوند ولي تا زمان مناسب ، غير فعال باقي مي مانند. تمامي پيشرفت هاي جديد موجب مي شود مفهوم مواد غذايي كامل به واقعيت نزديك شود و انتظار مي رود تا فوايد ديگري در زمينه انرژي ، عملكرد هاي تشخيصي ، كاربردهاي ايمني بهترو توسعه محصولات ضد پيري براي مصرف كنندگان وجود داشته باشد.
امروزه ازفناوري نانو درصنايع آرايشي مانند ساخت كرم هاي شفاف استفاده مي شود. شركت Royal BodyCare ، كه از فناوري نانو علوم غذايي استفاده مي كند محصول جديدي با نام NanoCeuticals را وارد بازار كرده ، كه امولسيوني از ذرات با قطر كمتراز5 نانو متر است. اين شركت ادعا مي كند اين محصول ، راديكال هاي آ زاد را جمع آوري كرده ، آب رساني را بالا برده وPH بدن را تنظيم مي كند. اين شركت همچنين درحال توسعه نانوخوشه ها وپودرهاي نانو مقياسي است كه با مكمل هاي غذايي تركيب مي شوند و هنگام مصرف، قدرت جذب مواد غذايي را دربدن افزايش مي دهند.
شركت هاي موادغذايي و آرايشي درهمكاري با يكديگر به دنبال سازوكاري جديد براي رسانش ويتامين ها و جذب مستقيم ها آنها از پوست هستند . به عنوان مثال شركت Nestle كه 49 درصد از سهام شركت LOreal را دارا ست در حال ساخت كرم ضد آفتاب شفافي است كه ويتامين E را مستقيم به پوست مي رساند. هدف، ساخت كرمي است كه به وسيله پوست جذب شده و ويتامين E را به آرامي آزاد كند، به علاوه داراي ماده محافظ UV نيز باشد . در حال حاضر كرم هاي شفاف ضد UVدر بازارموجود است و LOreal انتظار دارد اين كرم با كاربرد هاي بيشتري بازار در بر گيرد .
رقيبان ديگر مانند Estee Lauder در حال ساخت فرمولهاي ضد پيري هستند كه از نانو ذرات تشكيل شده است . شركت آمريكايي Oilfresh محصول نانو سراميكي جديدي وارد بازار كرده كه مصرف روغن را در رستوران ها و غذاهاي آماده به نصف كاهش مي دهد . در نتيجه اين تغيير بزرگ، از اكسيد شدن محصولات به دليل چربي هاي درون روغن جلو گيري مي شود . مورد ديگر اين است كه روغن سريعتر داغ شده و انرژي مورد نياز براي پخت كاهش مي يابد .
دانشگاه واخنينگن در هلند مركز تحقيقاتي را تأسيس كرده كه در حال كار روي كاربرد فناوري نانو در صنايع غذايي است . مركز بيو فناوري واخنينگن روي موضوعات مختلفي از جمله تشخيص كيفيت و سلامت غذا، پوشش دار كردن و رسانش مواد غذايي ، ميكرو و نانو ابزارهايي براي پردازش هاي شيميايي و فيزيكي ، زيست شناسي شيميايي، نانو سم شناسي؛ بررسي فناوري و علم مشتري متمركز شده است .
شركت آلماني Aquanova در حال توسعه فناوري جديدي است كه در آن دو ماده فعال را با هم تركيب كرده و در كاهش چربي از طريق نانو حامل ها (كره هاي تو خالي با قطر 30 نانو متر ) استفاده مي كند . اين نوآوري مي تواند دستيابي جديدي در كنترل وزن باشد. شركت NovaSOL SUstain از CoQ10 براي كاهش چربي اسيد هاي alpha-lipoic براي رفع گرسنگي استفاده مي كند . همچنين اين فناوري براي توليد ويتامين هايي مانند SoluE كه از دسته ويتامين هاي E است و همچنينC Solu كه از دسته ويتامين هاي C است استفاده مي شود .
در يك راهبرد متفاوت، شركت Unilever در حال توليد بستني هاي كم چرب با كاهش ذرات امولسيون است . با اين عمل اميد است كه استفاده از اين ذرات ، ميزان چربي را تا 16 درصد كاهش دهد.
مركز بين المللي Woodrow Wilson ، موسسه بورس تحصيلي درآمريكا ، پايگاه
داده اي از مشتريان بازار فناوري نانو تشكيل داده و به زودي 15مورد را كه
ارتباط مستقيم با صنايع غذايي دارند اعلام ميكند . اين فهرست شامل
nanocetical هاي توليدي شركت RBC ،LIFE Science و روغن فعالCanolaي صنايع
Shemen ونانو ذرات نقره استفاده شده در يخجالهاي شركت LG مي باشد .
كاربردهاي فناوري نانودربخش نگهداري غذا:
در بخش نگهداري غذا، فناوري نانو مي تواند با جابه جا كردن سطح پوشش مواد از ورود هر نوع ميكروارگانيسم يا ميكروب به غذا جلوگيري كرده و سبب ضد عفوني شدن سطوح غذاها شود، به علاوه با استفاده از نانو حفره ها مي توان از خراب شدن مواد بي ثباتي مانند آنتي اكسيدان هاي حساس از جمله ويتامين هاي A، D، E، K و «امگا ۳» جلوگيري به عمل آورد و همچنين در شناسايي و طراحي ساختمان آنزيم ها، كنترل متابوليسم آنزيم ها توسط تغيير در ساختمان و افزودن ذرات فعال به مواد غذايي از آن بهره گرفت.
فناوري نانو از سه طريق ميتواند در نگهداري مواد غذايي مؤثر واقع شود:
ضد عفوني و ضد ميكروب نمودن سطوح:
فناوري نانو با جابه جا كردن سطح پوشش مواد ميتواند تقريبا از ورود هر
ميكرو ارگانسيم يا ميكروب به غذا جلوگيري كند. ميكروب كشها با نانو ذرات و
نانو قطراتي مانند روغنهاي گياهي و الكها، دوستدار محيط زيست بوده و براي
سلامت انسان بي ضرر هستند.
حفاظت آنتي اكسيدانها:
نگهداري آنتي اكسيدانهاي حساس مانند ويتامينهاي K/E/D/A، اسيد چرب امگا3،B-
كاروتن همواره يك عامل كليدي در حفظ غذا بوده است. استفاده از نانو حفره
ها ميتواند از خراب شدن چنين مواد بي ثباتي در طول فرآيند ودرزمان
انباربودن جلوگيري كند.
دستورزي و كنترل فعاليت آنزيمها:
فناوري نانو در شناسايي و طراحي ساختمان آنزيمها كاربرد مهمي دارد. فناوري
نانو توانايي كنترل متابوليسم آنزيمهاتوسط تغيير در ساختمان و افزودن ديگر
ذرات فعال را دارد. بنابراين ميتوان فعاليتهاي آنزيمها را از اين طريق تحت
كنترل در آورد.
مثالهايي از كاربرد فناوري نانو در نگهداري مواد غذايي:
پژوهشگران كشورمان درشركت نانو نصب پارس موفق به توليد ظروف آنتي باكتريال
شدند كه قادراست مدت ماندگاري موادغذايي را 2تا 3برابر افزايش دهد.آنها از
نانوذرات نقره(سيلور)درساختمان اين ظروف استفاده كردند.آنها ازاين نانوذرات
درساخت بدنه يخچالها ودربرخي ازبخشها مانند جا تخم مرغي نيز استفاده كرده
اند.
شركت sharper Imageدرآمريكا با كمك نانوذرات نقره ظروفي توليد كرده اند
كه خاصيت ضدباكتريايي دارد.به ادعاي اين شركت،ظروف توليدي آنها موادغذايي
راسه تاچهاربرابر تازه تر نسبت به حالت معمولي نگه مي دارد.اين ظروف
قادرهستند ميوه ها،سبزيجات دارو ها،نان،پنير،سوپ،سس،وگوشت رادر طولاني مدت
بدون تغيير رنگ،مزه وخواص غذايي شان نگهداري كنند.
نقره ذاتا"خاصيت آنتي باكتريال،ضدكپك،وضدقارچ دارد.لذا بااستفاده ازاين
ظروف،درمقايسه باظروف معمولي،در24ساعت اوليه ميزان رشد باكتري ها 98 درصد
كاهش مي يابد.
جهت حفظ بيشترارزش موادغذايي و بو ومزه آن،همچنين به تأخير انداختن وكاهش
سرعت فساد مواد غذايي،اين ظروف داراي درپوش سيليكوني غيرقابل نفوذ جهت
سيستم بسته بندي است.اين ظروف همچنين داراي لايه اي پليمري ازپلي پروپيلن
است كه نسبت به هوا وبوغيرقابل نفوذاست.ميانگين قطرنانوذرات نقره درحدود 25
نانومتر است.رنگ اين ظروف طلايي است.
سلامت و امنيت غذايي:
تشخيص عوامل بيماري زاي غذايي وتركيبات سمي
بيمار يهاي ناشي از مصرف غذاهاي آلوده يكي از مشكلات رايج در زمينة پزشكي
مي باشد. حدود30درصد افراد در كشورهاي صنعتي از بيمار يهايناشي از مصرف
غذاهاي آلوده رنج مي برند.
محققان همواره در جستجوي يافتن ابزاري براي تشخيص سريع و دقيق عوامل
بيماري زاي غذايي بوده اند. در سا لهاي اخير تلاشهاي زيادي براي ساخت
حسگرها براي تشخيص ميكرو ارگانيسمهاي بيماري زا صورت گرفته است. با استفاده
ازفناوري نانو امكان ساخت نانوحسگرهايي وجود داردكه قابليت استفاده در
چرخه هاي توليد مواد غذايي و همچنين در بسته بندي غذايي به منظور تشخيص
ميكروارگانيسمهاي مختلف مانند كامپيلوباكتر،اشرشيا كلي، سالمونلا و ليستريا
را دارند واين حسگرها علاوه بر حساسيت بالا زمان تشخيص را نيز كاهش مي
دهند. يك نانوحسگر قادربه تشخيص ويروس قبل از تكثير آن مي باشد. برخي از
كاربردهاي بالقوة نانوحسگرهاي زيستي عبارتنداز: تشخيص آلودگي هاي بيمار
يزا، شرايط محيطي)روشنايي و تاريكي، سردي و گرمي، خشكي ورطوبت( و
تركيبات حساسيت زا.
گولتكين و همكاران اسپورهاي باسيلوس سرئوس را با استفاده از نانوحسگرها
شناسايی کردند.اين محققان از نانوذرات طلا با کمک روش نشانه گذاري ملكولي
براي تشخيص سريع و حساس تركيب دي پي كلونيك اسيد )مادة شاخص موجوددر اسپور(
استفاده نمودند. نشانه گذاري ملكولي روشي براي ايجاد جايگا ههاي اتصال در
يك پليمربا استفاده از يك الگوي ملكولي )به عنوان مثال
دي پي كلونيك اسيد( مي باشد. ميزان حساسيت وابسته به شكل و اندازة حفرات
و نوع اتصال بين پليمر وملكول مي باشد. با توجه به اينكه در اين پژوهش
ازنانوذرات استفاده شد، ميزان حساسيت به ميزان قابل توجهي افزايش يافت. اين
پژوهشگران نشان دادند تابش فلورسانس حسگر در حضور دي پي كلونيك اسيدكاهش
می يابد لذا امكان انداز ه گيري دقيق اسپورها باحساسيت بالا وجود دارد .
ژآاو و همكاران ا ز حسگرهاي ا یمنی ا لكتروشيميايي كه توسط غشاء آگار -
نانوذرات طلا پوشش داده و آنزيم پراكسيداز و آنتي بادي بر روي آن تثبيت شده
بود براي تشخيص ويبريو پاراهموليتكيوس استفاده كردند. در اين حالت
نانوذرات طلا به عنوان مناطق هادي كوچك، سبب تسريع انتقال الكترون و در
نتيجه افزايش دقت اندازه گيري مي شوند. اين نانو حسگرهاي ایمنی داراي حد
تشخيص
7/374×104و همچنين صحّت، دقت، پايداري و قابليت تكرارپذيري بالايي هستند.
تشخيص آلودگيهاي شيميايي درمواد غذايي
آلودگي مواد غذايي ناشي از تركيبات شيميايي خطرناك يكي از مسائل بحث
برانگيز در زمينة امنيت غذا مي باشد. آلودگي هاي مواد غذايي مي تواند ناشي
از آلودگي هوا، آب و خاك، فلزات سمي، د ي اكسين ها،سموم ضد قارچ و همچنين
سموم طبيعي مانندمايكوتوكسين ها و گليكوزيدهاي سيانوژنيك باشد.با توجه به
ضرورت تشخيص اين تركيبات در موادغذايي، فناوری نانو مي تواند ابزاري دقيق
در اين زمينهباشد.
آرسنيك كه به مقدار زيادي در آ بهاي زيرزميني يافت مي شود، به عنوان يك تر
كيب سمي براي انسان به شمار مي رود. اين تركيب سبب سرطان پوست،كليه، جگر و
مثانه مي شود. رو شهاي مختلفي ماننداسپكتروسكوپي فلورسانس اتمي و
اسپكتروسكوپي وزني براي تعيين ميزان آرسنيك استفاده شده است.ولي اين رو شها
نياز به ابزارهاي گرا نقيمت و مراحل آماده سازي متعدد دارد. سليمي و
همكاران از نانوذرات اكسيد كبالت براي تعيين مقادير جزئي آرسنيك درآب
استفاده كردند. براي اين منظور نانوذرات اكسيدكبالت بر روي سطح الكترود
كربن شيشه اي رسوب داده شد. اين محققان بيان نمودند اين نانوحسگرداراي
قابليت تكرارپذيری، پايداري طولاني و عدمحساسيت به ساير يو نها مي باشد .
كو و همكاران از تكنيك رنگ سنجي بااستفاده از نانوزيست حسگرها براي شناسايي
2و4دي نيتروفنول استفاده نمودند. براي اين منظورتركيب توكسين مانند 2و 4
دي نيتروفنول- بووين سرم آلبومين بر روي نانوذرات طلا قرار مي گيرد. دراين
حالت در صورت عدم وجود 2و 4 د ي نيتروفنول تركيب توكسين مانند بر روي آنتي
بادي تثبيت شده برروي بستر متصل مي گردد و در صورت وجود توكسين با توجه به
ميل تر كيبي بالاتر آن، 2و 4 د ي نيتروفنول به آنتي بادي متصل مي شود.با
توجه به اينكه اتصال توكسين و يا تركيب توكسين مانند بر آنتي بادي سبب
ايجاد رنگهای مختلف مي شود، امكان تعيين ميزان2و 4 دي نيتروفنول با استفاده
از روش رنگ سنجي وجود دارد.با وجود كارايي بالاي نانوحسگرهابراي اندازه
گيري و شناسايي تركيبات مختلف، كاربردآن ها به صورت صنعتي به دليل استفاده
از تركيبات بيولوژيكي مانند آنتي ژن و آنزيم ها و در نتيجه عدم پايداري با
مشكلاتي مواجه است.
هم اكنون برخي از شركت ها در حال كار بر روي طراحي زبان الكترونيكي
هستند كه شامل آرايه اي از حسگرهاي مايع به همراه فناوري تشخيص الگويي است
كه قادر به تشخيص طعم هاي ويژه و مجزا مي باشد. از مهم ترين كاربردهاي اين
زبان، آزمون چشايي نوشيدني ها، چشيدن مواد شيميايي در حد مولكول است. اين
حسگر در بسته بندي گوشت و فرآورده هاي گوشتي به كار گرفته مي شود و قادر به
تشخيص اولين نشانه هاي فساد در مواد غذايي است و با تغيير رنگ، فساد ماده
غذايي را هشدار مي دهد.
از ديگر نمونه هاي توليدي اين حسگرها، نانوباركدها هستند كه مدل مولكولي
باركدهاي سنتي است و شامل نانوذرات فلزي مي باشد كه اثر انگشت شيميايي قابل
شناسايي و خاصي دارد و مي تواند از طريق ماشين هايي كه براي اين منظور
طراحي شده است، تشخيص داده شود. اين قبيل از باركدها مي تواند براي حفاظت
از مارك و ارزيابي غذاهايي كه در حالت عادي نمي توان باركد بر روي آنها
چسباند، استفاده مي شود.
براي اطمينان از سلامت مواد غذايي، محققان اتحادية اروپا در پروژة Good
Food از نانوحسگرهاي قابل حمل براي يافتن مواد شيميايي مضر، پاتوژن ها و سم
ها در مواد غذايي استفاده مي كنند.
با اين كار، ديگر نيازي به فرستادن نمونه هاي مواد غذايي به آزمايشگاه
براي تشخيص سلامت و كيفيت محصولات در كشتزارها و كشتارگا هها نيست همچنين
اين پروژه، در حال توسعة به كارگيري زيست تراشه هاي DNA.براي كشف پاتوژ
نهاست. اين روش ميتواند در تشخيص باكتر يهاي مضر و متفاوت موجود در گوشت يا
ماهي و يا قار چهاي ميوه مؤثر باشد. اين پروژه در نظر دارد با گسترش
ميكروحسگرهاي رشته اي، بتواند آفت كشهاي ميوه و سبزيجات را به همان خوبي كه
شرايط محيطي كشتزارها را كنترل مي كند تشخيص دهد. اين نوآوري به نام
حسگرهاي Good Food ناميده مي شود.
پروژه سرمايه گذاري شده اتحادية اروپا به نام BioFinger كه هدف آن، ساخت
ابزارهاي ارزان با توان تشخيص آسان در سلامت محيط زيست است، فعاليت ديگري
در زمينة آناليز مواد غذايي دارد. در ابزارهايي كه از حامل (cantilever)
استفاده مي كنند، روش بدين صورت است كه تيرك(Tip) با مادة شيميايي پوشانده
شده و در برخورد با مولكول هاي خاصي، سيگنال ايجاد مي كنند. BioFingerبا
استفاده از اين حاملها كه به يك ميكروتراشه متصل است كوچك تر و قابل حمل مي
شود.
ارتش آمريكا در حال ساخت حسگرهاي فوق العاد ه ي است كه از آنها در مقابل حمله كنند ه ها به مواد غذايي استفاده مي شود. در سيستم هاي كنوني چندين روز طول مي كشد تا وجود پاتوژن ها در مواد غذايي تشخيص داده شود. تشخيص سريع پاتوژ نها به وسيلة اين حسگرها به زودي باعث فراگير شدن اين فناوري در صنعت مواد غذايي خواهد شد.
کاربردهاي فناوري نانو در صنعت بستهبندي :
كاربردهاي نانو تكنولوژي دربسته بندي موادغذايي شامل موارد زير مي باشد:
نانوحسگرها براي تشخيص آلودگي و عوامل بيماريزا
بهبود پيمايش، رهگيري و رصد
نانوکامپوزيتهاي پليمري براي بخش حفاظت
پوششهاي خود تميز شونده در مقياس نانو
پوشش مناسب براي بستهبندي با خاصيت ميکروبکشي
سيستمهاي فعال و هوشمند جهت بستهبندي
بسته بندي يكي از مسائل اساسي در زمينة ايمني غذا است. استفاده از دانش
نانو میتواند سبب بهبودكيفيت و كارايي مواد بسته بندي و درنتيجه اطمينان از
امنيت غذايي گردد.پيشرفت دربسته بندي هوشمند براي افزايش عمرمفيد محصولات
غذايي،هدف بسياري ازشركتهاست.
بسته بند يهاي داراي نانوذرات می توانند هوشمندانه به شرايط محيطي )دما و رطوبت(پاسخ دهند و پارگي ها وسوراخ هاي كوچك رابا توجه به شرايط محيطي ترميم كنند،و يا مصرف كننده را در زمينة آلودگيها ويا حضور مواد سمي ويا فسادموادغذايي آگاه سازند.
برخي از نانومواد میتوانند ويژگيهاي نفوذپذيري مواد بسته بندي را تغييرداده، سبب بهبود ويژگي هاي مكانيكي، شيميايي، حرارتي و ميكروبي شوند. اين بسته ها توانايي كاهش رشد قار چها را دارندو به عنوان مثال نانوذرات اكسيد مس، منيزيم و نقره داراي خاصيت ضدميكروبي هستند.مكانيسم فعاليت ضدميكروبي نقره به دليل واكنش يو نهاي نقره با ريبوزوم ها و جلوگيري از بيان آنزيمهاي مرتبط با توليد ATP و همچنين تغيير قابليت نفوذ پذيري غشاء مي باشد.
پلاستيك ها به طور وسيع در صنايع بسته بندي مواد غذايي استفاده ميشوند.
با اين وجود استفاده از آ نها به دليل عدم توانايي آ نها در جلوگيري از
عبور اكسيژن، د ي اكسيدكربن ،آب و تر كيبات آرومادار، محدوديت هايي دارد.
استفاده از نانوذرات درپلاستيكها مي تواند سبب بهبود خاصيت نفوذپذيري بسته
هاي غذايي گردد.به عنوان مثال بسته هاي حاوي نانوذرات رس داراي مزايايي
ازقبيل ويژگي هاي مكانيكي،حرارتي وممانعت كنندگي بهترمي باشند.اين نانوذرات
سبب جلوگيري ازعبور اكسيژن ،دي اكسيد كربن ورطوبت گرديده،همچنين موجب
افزايش شفافيت بسته مي شوند.
استفاده ازنانوساختارهاي مختلف مي تواند سبب توليد بسته بندي هاي پلاستيكي
بامقاديرمختلف نفوذپذيري نسبت به آب وگازها،بسته به نوع ماده غذايي گردد.
با استفاده ازاين نانوذرات امكان توليد بطري هايي با نفوذپذيري كمتر نسبت
به نورومقاومت مكانيكي وحرارتي بهتروجود دارد.اين بسته ها سبب افزايش زمان
ماندگاري،حفظ رنگ، عطروطعم مواد غذايي،جلوگيري ازرشد ميكروارگانيسم ها
وتسهيل عمليات حمل ونقل و نگهداري مي شود. با استفاده از بسته هاي حاوي
نانو حسگرها نيز مصرف كننده مي تواند نسبت به پيشينه شرايط نگهداري(مانند
دماوPH) آگاه شود.
فيلم هاي زيست تخريب پذيرنشاسته ونانوذرات رس نيزمي توانند دربسته بندي موادغذايي به منظور افزايش ايمني غذايي باتوجه به خاصيت ضدميكربي نانوذرات رس،استفاده شوند.
سيليكات كلسيم نانوساختار ومواد فازمتغير براي بسته بندي مواد غذايي فسادپذير استفاده شده اند.نانوذرات سيليكات كلسيم داراي ساختارمتخلخل وخاصيت جذب رطوبت هستند.آلكان هاي فازمتغير مي توانند براي ذخيره حرارت دربسته هاي غذايي (باتوجه به ماهيت غيرسمي آنها) استفاده شوند. دراين حالت نانوذرات سيليكات كلسيم مي توانند آلكان هاي فاز متغير (بادماي ذوب8درجه سانتيگراد)را درون ساختارمتخلخل خودقرار دهند.اين بسته ها داراي ويژگي هاي حرارتي فوق العاده اي بوده،مي توانند دماي داخل بسته راپس از افزايش دماي محيط تا23درجه سانتيگراد به مدت 5 ساعت درحدود 10 درجه سانتيگراد حفظ نمايند.ازاين ويژگي مي توان براي حفظ كيفيت موادغذايي حساس طي حمل ونقل وافزايش زمان ماندگاري وامنيت غذايي بهره جست.
كيتوزان يك پلي ساكاريد زيست تخريب پذير،غير سمي وزيست سازگاراست.نانوفيبرهاي توليد شده ازكيتوزان به عنوان پوشش هاي بسته بندي داراي خاصيت ضدميكروبي مي باشند. پوشش هاي زيست تخريب پذير ي توسط ژلاتين و پكتين بادرجه متوكسيل پايين نيز براي بسته بندي موادغذايي توليدشده است.
سوتومويت وهمكاران ويژگي فيلمهاي خوراكي ساخته شده ازپروتئين هاي آب پنير وحاوي سه نوع نانورس مختلف (كلويسيت NA+، كلويسيت A20 و كلويسيت B30 ) را براي مصارف غذايي بررسي نمودند.فيلمهاي داراي نانورس نسبت به فيلمهاي خالص پروتئيني شفافيت كمتري داشتند.ولي نتايج نشان داد فيلمهاي حاوي نانوذرات كلويسيت B30 داراي خاصيت ضدميكروبي دربرابر باكتري گرم مثبت ليستريا مونو سايتوژنز مي باشند.فرناندز وهمكاران بيان نمودند استفاده نانوذرات نقره دربسته هاي غذايي ازرشد اشرشياكلي واستافيلوكوكوس اورئوس جلوگيري مي كند.همچنين ولي پورمطلق نشان داد استفاده ازنانوذرات نقره باغلظت 1و2% دربسته بندي زرشك باعث كاهش رشد كپكها وشمارش كلي باكتريها وبهبود رنگ محصول مي شود.
توسعه استفاده از فناورينانو در بستهبندي مواد غذايي
اتحاديه اروپا در چارچوب پروژه ObservatoryNANO گزارش جديدي با عنوان
«بستهبندي تجزيهپذير زيستي غذا» منتشر کرده است. اين سند، تجزيه و تحليل
توسعههاي فناورينانو براي بستهبندي تجزيهپذير زيستي مواد غذايي را
تلخيص و مفهومي کرده و به علم و فناوري، جنبههاي قانوني، اجتماعي،اقتصادي،
ايمني، سلامت و زيستمحيطي آن توجه ميکند.
حجم ضايعات بخش فراوردههاي غذايي اروپا به شدت در حال افزايش است. در
حقيقت صنايع غذايي و سبزيجات اروپا سالانه بالغ بر 30 ميليون تن ضايعات
توليد ميکند.
تاکنون برنامههاي مختلفي براي کاهش ضايعات مواد غذايي در سطح کشورهاي
مختلف اروپايي اجرا شده است. براي مثال دولت انگليس به تازگي اعلام کرده
است که بايد طي 10 سال، 75 درصد زبالههاي خانگي بازيافت شوند.
پيشبيني ميشود که به خاطر افزايش تقاضا براي غذاهاي آماده، ضايعات
بستهبندي مواد غذايي همچنان افزايش يابد. بستهبندي پلاستيکي نيز به خاطر
بازيافت طولاني آن، داراي اثرات تخريبي بسيار زيادي بر محيط زيست است.
به خاطر مسائل مطرح شده در بالا، استفاده از کاربردهاي مختلف فناورينانو
براي مديريت ضايعات بستهبندي مواد غذايي مورد توجه سازمانهاي مختلف قرار
گرفته است.
پيشرفتهاي تحقيقات نانومواد و فناوريهاي پردازش مواد غذايي نشان ميدهد
که پليمرهايي طبيعياي چون شکرها و پروتئينها ميتوانند با نانوخاک رسها و
مواد زيستي ترکيب شده و مواد زيست سازگار، تجزيهپذير زيستي و غير سمي
ايجاد کنند.
پردازش مبتني بر فناورينانو، کيفيت ضعيف پلاستيکهاي زيستي قبلي را تا سطح
سوختهاي فسيلي ارتقا ميدهد. بهعلاوه استفاده از پليمرهاي طبيعي بدين
معني است که در بيشتر مواقع مواد ميتوانند بازيافت شوند.
بر اساس گزارش ObservatoryNANO، سه حوزه زير در زمينه پلاستيکهاي زيستي خوراکي و تجزيهپذير زيستي مطرح است:
1 - نانوکامپوزيتهاي زيستي؛
2 - نانوالياف زيستي؛ و
3 - فيلمهاي نانوي خوراکي
محصولات تجاري درزمينه بسته بندي موادغذايي
چشم اندازهاي مالي فناور ي نانو، صنايع بسته بندي را پررونق نشان مي دهد.در اين قسمت به منظور اطلاع از محصولات تجاري و تحقيقاتي كه در اين حوزه صورت گرفته مثالهايي آورده مي شود:
شركت Bayer Polymer كيسه اي پلاستيكي با نام Durethan Ku 2-2601توليد كرده است كه از محصولات موجود در بازار سبك تر و محكم تر است، همچنين مقاومت بيشتري در برابر گرما از خود نشان مي دهد. هدف اوليه ازتوليد پلاستيكهاي بسته بندي مواد غذايي، جلوگيري از خشك شدن محتويات آنها و محافظت در مقابل رطوبت واكسيژن است. پوشش جديد غني از نانوذرات سيليكات است. اين نانوذرات تا حد زيادي از نفوذ اكسيژن، گازهاي ديگر و رطوبت جلوگيري مي كنند و فساد مواد غذايي را به تعويق مي اندازند.
سازما نهاي ديگر به كمك فناور ي نانو در حال يافتن راهي براي تشخيص فساد مواد غذايي هستند. به عنوان مثال شركت AgroMicronافشانة تشخيص دهنده نانوبيولومينسانس را ساخته كه شامل پروتئين لومينسانت است. در اين طرح، افشانه سطح ميكروب هايي مانند E.coli و Salmonellaرا پوشانده، و از خود نوري ساطع مي كند و به اين روش فساد مواد غذايي تشخيص داده ميشود. اين شركت اميدوار است بتواند محصول مورد نظر را با نام BioMark.وارد بازار كند. در حال حاضر اين شركت در حال ساخت افشانه هايي با روش هاي جديد است تا بتواند از آنها در حمل و نقل دريايي استفاده كند.
محققان دانشگاه بن در حال ساخت پوششهاي دفع كنندة آلودگي براي بسته بند يها با استفاده از اثر لوتوس (نيلوفرآبي) (قطرة آب از سطح بر گهاي نيلوفر آبي مي لغزد و در نتيجه هر مهاي موم مانند نانومقياس، سطح برگ رامي پوشاند( هستند. كشتارگا هها و محلهاي فرآوري گوشت نيز مي توانند از اين فناوري استفاده كنند. گروه تحقيقاتي دانشگاه انگليسي ليدز دريافتند كه نانوذرات اكسيد منيزيم و اكسيد روي باعث از بين بردن ميكروارگانيز مها مي شوند.
استفاده از اين مواد بسيار ارزا نتر از نانوذرات نقره است و مي توانند كاربرد زيادي در بسته بندي مواد غذايي داشته باشند.
فناوري شناخت فركانس هاي راديويي(RFID).در بيش از 50 سال پيش توسعه يافت، ولي امروزه اين فناوري راه خود را براي كنترل مواد غذايي در مغازه ها پيدا كرده است. در اين فناوري با استفاده از ميكروپردازشگر ها مي توان داد ه ها رابه گيرنده هاي بي سيم ارسال كرد. امروزه مي توان از اين روش براي كنترل اقلام غذايي از انبار تا دست مصرف كننده بهره گرفت. برخلاف باركدها كه نياز به اسكن دستي و خواندن يك به يك دارند، برچسب هاي RFIDنيازي به خوانده شدن خطي نداشته و امكان خواندن تعداد زيادي از آنها در يك ثانيه وجود دارد. فروشگا ههاي زنجير ه اي مانند Home Depot ،Mart Wal گروه Tsco و Metroدر حال آزمايش اين فناوري هستند. ضعف اصلي اين روش، افزايش هزينة توليد است كه نتيجة ساخت سيليكوني آن مي باشد. با تركيب فناور ي نانو و الكترونيك )نانوترونيك( اين برچسب ها ارزانتر و كاراتر شده، همچنين پياده سازي آنها آسان تر مي شود.
شركت توليدكننده موادغذايي kraft باهمكاري دانشگاه راتگرز درحال فعاليت روي پروژهءزبان الكترونيكي(electronic tongue) است تا آن رابه بسته بنديها اضافه كند.اين نوع بسته بندي شامل رشته اي از نانو حسگرهاست كه نسبت به گازهايي كه ازمواد غذايي آزاد وموجب فسادآنها مي شوند،به شدت حساس بوده وتغيير رنگ مي دهند كه اين تغيير رنگ،علامت واضحي ازسلامت يافسادمواد غذايي است.
نرم افزار
دانلود نرم افزار Realtek PCIe GBE Family Controller [1]
نرم افزار gNMR [1]
35نرم افزار شیمی [1]
4نرم افزار مهندسی شیمی [1]
فونت ها و شکلهای شیمی در ورد [1]
جدول تناوبی [4]
شبیه سازی ساختار ملکولی شیمی با CrystalMaker v2.5.1 [1]
ماشین حساب مهندسی [2]
دانلود نرم افزار پیشگویی کننده واکنشهای شیمیایی (Chemical Predictor) [2]
نرم افزار تبدیل واحد [1]
شبيه سازي تعاملي PhET ( شبیه ساز رشته های علوم پایه ) [1]
دانلود بیش از ۳۰ شبیهسازی تعاملی [1]
نرم افزار Matlab [3]
دانلود «آشنای محبوب»؛ اولین فیلم آموزش روابط جنسی در ایران [2]
دانلود رایگان نرم افزار HyperChem v8.0.7 [1]
نرم افزار Fx Chem v2.104.2 [1]
نرم افزار مدل سازی نانو لوله های کربنی [1]
ISIS/Draw 2.5 [1]
آموزش جدول تناوبی با استفاده از بازی [1]
نرم افزار Chem Office [0]
نرم افزار CropWat v8.0 [1]
مجموعه دیکشنری مهندسی شیمی | مهندسی پلیمر | مهندسی نفت [1]
دانلود نرم افزار rfflow [1]
دانلود نرم افزار زیارت آنلاین حرم ائمه اطهار Ziarate Online 2.0 [1]
دانلود گنجور رومیزی ۲.۶ – نرم افزار اشعار شاعران فارسی زبان [1]
Proteus Professional 7.7 SP2 [1]
آموزش تصویری نرم افزار MATLAB [1]
نرم افزار شیمی معدنی [1]
شیمی - صنایع شیمیایی - مهندسی شیمی
انیمیشن های کاربردی شیمی [5]
جدول تناوبی و عملیات مختلف مهندسی شیمی [6]
ایمنی و بهداشت [5]
جزوه جرم و انرژی [1]
نانوتکنولوژی [9]
پالايشگاه نفت [1]
تاریخچه استخراج نفت در ایران [1]
کیک زرد (خاک معدنی اورانیوم) [1]
واکنش های شیمیایی [1]
وسایل آزمایشگاهی [3]
تصفیه نفت خام [0]
آب اکسیژنه [1]
آمونیفیکاسیون [1]
بهترین تصفیه خانه های ایران [1]
آلکنها در شیمی آلی [1]
هیدروکربن ها [1]
پمپ [1]
کاویتاسیون [1]
برج تقطیر (Distillation Tower) [1]
باکتری های نفت خوار، تهدیدی برای مخازن نفتی [2]
راکتورهای شیمیایی [2]
انواع لامپ های روشنایی [1]
ساختار اتم [1]
گوگرد [2]
جدول تبدیل واحد مهندسی شیمی [1]
روش ساخت مواد منفجره و سمی [6]
دانلود کتاب [52]
نسخه کامل کتاب شیمی عمومی-نویسنده: دکتر علی افضل صمدی [1]
راکتور ستونی حبابی [1]
کنترل دمای یک راکتور CSTR ناپایدار [1]
نیترات آمونیوم [1]
واکنش ترمایت و بررسی شیمیایی [1]
سلول بنیادی چیست؟ [1]
بمب کثیف [1]
آب سنگین چیست؟ [1]
تجزیه عنصری [1]
پتاسیم [2]
استراتژی مدیریت [1]
چطور میتوان نیترات آب آشامیدنی را کاهش داد؟ [0]
کامپوزیتها [1]
زئولیت [1]
رزینهای مبادله کننده یون [1]
هیدروژن پروکسید ( آب اکسیژنه) [1]
تهیه گاز کلر، سود سوزآور و گاز هیدروژن [1]
آهن و کانی های آهن [1]
بررسی ایزوتوپ های هیدروژن [1]
سولفوریک اسید [1]
نیتریک اسید و روش ساخت [1]
سیلیسیم و خالص سازی آن [1]
بررسی شیمیایی اکسیژن [1]
فرآیند تولید فولاد [1]
منیزیم ( Mg ) و بررسی شیمیایی آن [1]
تهیه اکسید آهن به روش الکترولیز [1]
طيفسنجي الكترون اوژه (AES) [1]
طيف سنجي فوتوالكترون پرتو اکس (XPS) [1]
آنالیز های ساختاری(XRD) [1]
لانتانیدها [1]
جزوه کنترل فرآیندها در مهندسی شیمی [2]
دانلود رایگان و با لینک مستقیم گزارش کار آزمایشگاه شیمی آلی [2]
عدد اتمی [1]
منگنز ( Manganese ) [1]
جزوه ی درسی کنکور -- پيش دانشگاهی [1]
پاورپوینت آموزشی شیمی [1]
جذب سطحی(Adsorption) [1]
انواع مبردها و بررسی مبرد R134a [2]
روشهای تولید بنزین [2]
جزوه اصول تقطیر [1]
دانلود 10 جزوه مهندسی شیمی [1]
گزارش کار آزمایشگاه کنترل فرآیند مهندسی شیمی [1]
بیوسنسورها [1]
جزوه کنترل فرایند 2 [1]
جزوه آوزشی پمپ های هیدرولیکی [1]
جزوه مکانیک سیالات [1]
گزارش کار آزمایشگاه مکانیک سیالات [2]
پاسخ سوالات کتاب اصول تصفیه آب چالکش امیری [1]
آهک و کاربردهای آن [1]
آلوئه ورا و خواص گیاه آلوئه ورا [1]
مقاله لوله های گرمایی و ترموسیفون ها [1]
مجموعه مقالات و کتاب های الکترونیکی در زمینه جنگ نرم و جنگ سایبری [2]
پاورپوینت هک و امنیت در فضای مجازی [2]
پاورپوینت جاسوسی در اینترنت و مقابله با آن [2]
پاورپوینت آموزشی جنگ سایبری [2]
انواع روغن کدامند؟ [1]
نقش مهندسی شیمی در بیوتکنولوژی [1]
اندازهگیری گازهای خطرناک و سمی [1]
كاربرد بیوتكنولوژی در استحصال نیكل و كبالت [1]
گزارش کار آزمایشگاه شیمی تجزیه ١ [3]
دانلود جزوه ریاضی 1 و 2 دانشگاه صنعتی شریف [1]
جزوه ترمودینامیک ۱ [2]
گزارش کار آزمایشگاه عملیات واحد مهندسی شیمی [1]
نمونه سوالات امتحان نهایی [2]
بنزن [1]
کالریمتر یا گرماسنج [2]
شیمی فیزیک اتکینز [2]
سرعت واکنش [2]
آشنايي با فرآوري هاي گازهاي CNG,LNG,LPG [2]
تنظیم نقطه شبنم گاز طبیعی [1]
جزوات پارسه [1]
دانلود کتاب فیزیک هالیدی ویرایش ۸ بهمراه حل المسائل [1]
کتاب نکات کلیدی درس مکانیک سیالات [1]
جیوه قرمز [1]
دانلود کتاب استاتیک و حل المسائل آن [1]
ساروج [2]
تعادل [4]
حذف فلزات سنگین از فاضلاب هاي صنعتی [1]
جزوه آموزشی پمپ های هیدرولیکی [1]
گزارشکار آزمایشگاه انتقال حرارت [1]
روتاری ولو [1]
گزارش کار آزمایشگاه کنترل فرآیند مهندسی شیمی [1]
نمودار دما- آنتروپي براي هوا [1]
شناخت آبهای صنعتی و روشهای تصفیه [1]
جزوه کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی [1]
پروژه تماس غشایی [1]
نانو کامپوزیت پلیمری [1]
گزارش کار های شیمی فیزیک [5]
تعيين غلظت سولفات آهن به روش منگانومتري [1]
تهيه دي بنزال استون [2]
تعیین نقطه جوش به روش میکرو [0]
گزارشکار تبلور مجدد ( نو بلور سازی ) [1]
فلزات سنگین [1]
سختی آب [1]
استخراج نقطه ابری [1]
دانلود کتاب آنالیز شیمیایی اینگل [1]
دانلود حل المسائل کتاب ریاضی مهندسی دکتر شیدفر [1]
دانلود کتاب ریاضی مهندسی دکتر شیدفر [1]
جزوه آموزشی Aspen Polymer [1]
متانول [1]
گوگرد زدايي در صنعت [1]
تعيين رنگ فرآوردههاي نفتي [1]
power point آشنایی بالوله واتصالات [1]
برج های خنک کننده - پاورپوینت [1]
دانلود جزوه درسی شیمی فیزیک [1]
پاورپوینت با موضوع کراکینگ [1]
معرف های شیمیایی [1]
یخ خشک (Dry ice) [2]
ديوكسين پايدارترين سم در محيط زيست [2]
مقررات ايمنی زيستی در آزمايشگاهها (ژنتيک پزشکي) [0]
حلال انواع لکه [2]
ويلرهای واترتيوب [1]
مجموعه کتاب های طرّاحی، کنترل فرآیند و تجهیزات فرآیندی [0]
مجموعه کتب انتقال حرارت [2]
Process Heat Transfer [1]
آزئوتروپ [1]
محفظه احتراق ریفرمر [1]
دی اکسید کربن محلول و PH و قلیاییت و سختی [1]
زرد کروم و نارنجی کروم [1]
فناوری نانو در تصفیه آب و فاضلاب [1]
جداسازی گازها با غشا [1]
تجزیه و تحلیل سیستم تبرید واحد آمونیاک به منظور کاهش مصرف انرژی [1]
جزوه مسائل حل شده انتگرال دوگانه [1]
معادلات دیفرانسیل1 [1]
جزوه استاتیک [1]
جزوه مکانیک سیالات [1]
روشهاي انتگرال گيري [1]
گزارش کار آزمایشگاه نفت [1]
جزوه کنترل فرآیند دانشگاه شریف [0]
ارزیابی نفت خام و روش های تفكیك (Condensate ) [2]
پروژه طرح و اقتصاد - نیتریک اسید [1]
مزايا و معايب Orifice Meter [0]
گاز از خام تا فرآورده [1]
شرح فرآیند مشعل (Flare) [2]
دستگاه احیاء مداوم کاتالیست (Continuous Catalyst Regeneration) [2]
کمپرسورهای سانتریفیوژ [2]
تجربیات مهندسین پالایشگاه اصفهان در حل مشکلات پیش آمده(Case Study) [2]
سیلیکاژل [2]
کمپرسورهای رفت و برگشتی [1]
منابع اتلاف انرژی در بویلرها و روش های بهینه سازی بویلر [1]
مجموعه مقالات دوازدهمين همايش بين المللي نفت و گاز [1]
معرفي والوها [2]
ضرايب معادله ي آنتوان براي محاسبه ي فشار بخار [1]
روشهاي انتگرال گيري [1]
روش های تولید بنزین [2]
خطرناكترين و كشنده ترين سم هاي جهان [1]
بمب دودزا [2]
نگهداري مواد خطر ناك [2]
ساختن موشك با استفاده از هيدروژن پري اكسيد و نقره [2]
آيا آرد (آرد گندم) ميتواند منفجر شود؟ [2]
حلال های فوق بحرانی در صنایع غذایی [1]
دانلود «آشنای محبوب»؛ اولین فیلم آموزش روابط جنسی در ایران [2]
تصفیه فراورده های نفتی [1]
مشتقات غیر هیدروکربنی نفت [1]
دانلود سوالات کنکور کاردانی صنایع شیمیایی [4]
دانلود رایگان کتاب آموزش سریع نرم افزار ChemOffice [1]
ارائه یک روش رنگ سنجی برای شناسایی متانول در نوشیدنی های مختلف [1]
نانو شیشه [2]
نانوتکنولوژی و صنعت نساجی [1]
مزایا ومضرات استفاده از گاز نیتروژن در تایر خودرو [1]
دانلود کتاب شیمی آلی [2]
دیکشنری/دایره المعارف برای شیمی آلی [1]
طیف سنجی مولکولی [2]
شیمی آلی 1 [1]
شیمی آلی 2 [1]
شیمی آلی 3 [1]
سنتز ترکیبات آلی [1]
چرا فنل فتالئین در محلول غلیظ باز بی رنگ میشود؟ [1]
دانلود گزارش کارآموزی رشته مکانیک و شیمی در پالایشگاه گاز [1]
دانلود پروژه دیگ بخار [1]
بررسی فعالیت کاتالیست های دو فلزی بر پایه ZSM-5 در واکنش کاتالیستی متان به بنزن [2]
آب شعله آفرین! [2]
شعله در گودی دست [2]
فشفشه قندی [1]
فواره آمونياكي [2]
طنز دوقلوهای افسانه ای در ایران [1]
بررسی فعالیت های مهندسی شیمی در حوزه فناوری نانو [1]
گاز کامل [2]
انواع دماسنج ها و طرز کار آنها (کاملترین مقاله دماسنج) [2]
نمونه سوالات طراحی راکتور [1]
نمونه سوالات کنترل فرآیند [1]
کتاب شیمی و تکنولوژی رنگ [1]
جزوه معادلات دیفرانسیل 1و2 [1]
دانلود رایگان جزوه حل مسائل حساب دیفرانسیل و انتگرال [1]
فرمول های مشتق دوره دبیرستان [1]
دانلود همه فرمول های شیمی دبیرستان [2]
دانلود کتاب دنیای نانو [1]
کتاب آزمایشگاه شیمی عمومی 1 [1]
کتاب شیمی تجزیه 1 [1]
شیمی آلی فلزی [1]
آزبست و جايگزين هاي آن در صنايع مختلف [1]
بررسی اجمالی پیگمانها، رزینها، بایندرها و کاتالیستها در صنایع رنگ سازی [1]
انواع دماسنج و طرز کار آنها [1]
تعیین عدد اکسایش یک اتم در ترکیب [2]
حل المسائل انتقال جرم مک کیب [1]
گزارش کار آزمایشگاه فیزیک 1 [1]
گزارش کار آزمایشگاه انتقال حرارت [2]
تولید صنعتی چسب [1]
اثرات MTBE در آلودگي منابع آب [2]
كاربردهاي مهندسي شيمي در پزشكي [1]
ولوهاي ديافراگمي(Diaphragm Valve) [1]
ولوهاي يكطرفه(CHECK VALVE) [1]
جست وجوى نقض اصول فيزيكى اينشتين [2]
شیمی عمومی (دکتر علی افضل احمدی) [1]
شیمی عمومی1 ( چارلز مورتیمر ) [1]
شیمی عمومی 2 (جوانبخت) [1]
شیمی آلی 1 [1]
شیمی آلی ولهارد [1]
اصول ابتدایی فرآیندهای شیمی به همراه حل المسائل [1]
راهنمای مواد شیمیایی و سیالات نفتی مهندسی نفت [1]
باتری های سرب اسید [1]
سمشناسی بشر از مخلوط مواد شیمیایی؛ چاپ دوم [1]
مونومرها، پلیمرها و مواد مرکب از منابع تجدیدپذیر [1]
مدادها و پاككن ها چگونه عمل ميكنند؟ [1]
جوهر نامريي [1]
فرمول نویسی و نامگذاری ترکیبات معدنی [2]
فرمول نویسی و نامگذاری ترکیبات معدنی [2]
نامگذاری سیکلو آلکان ها [2]
نامگذاری آلکن ها و آلکین ها [3]
نامگذاری ترکیبات آلی( آلکان ها) [1]
نمونه سوالات مبحث انحلال پذیری با پاسخ تشریحی [2]
گزارش آزمایشگاه خاک [1]
گزارش کار آزمایشگاه - اندازه گيری شدت جريان يا دبی در لوله ها [1]
دانلود گزارش کار آزمایشگاه - آشنایی با سر ریز تیغه ای و تعیین دبی عبوری از آن [1]
گزارش کار کارگاه عملیات دستگاهی [1]
دانلود کتاب شیمی فیزیک بارو – اتکینز به زبان فارسی [1]
موازنه کردن معادله واکنش های شیمیایی به روش وارسی [1]
سوالات مسابقات علمي عملي [2]
کشش سطحي آب [2]
معرفی 3 حالت ديگر ماده به جز جامد، مايع و گاز [2]
روش شناسایی فسفر در آب [2]
مجموعه ی جزوه های کمک آموزشی دسته بندی سؤالات هدفدار شیمی ۱ (عمومی) + پاسخ تشریحی [1]
قانون هس و محاسبه آنتالپی واکنش [1]
ترکیبات آلی کلردار و هالوآلکانها: دوست یا دشمن؟ [1]
رنگهای شعله و تركیبات شیمیایی [1]
تولید و ترکیبات شیمیایی شیشه [2]
آموزش آشنایی با روش های تفکیک و تخلیص ترکیبات آلی1 [2]
قوانین تغییرات شیمیایی [3]
قانون بقای جرم [1]
قانون نسبت های معین [2]
قانون سوم (قانون نسبتهای چندگانه) ( اضعافی ) [1]
دانلود هندبوک پری / Perrys.Chemical.Engineers.Handbook.7th.Ed [1]
حفظ کردن جدول تناوبی [1]
پاسخ خودآزمایی های شیمی آلی 2 [1]
دانلود دیكشنری تخصصی شیمی [1]
خلاصه درس شیمی تجزیه دستگاهی [1]
دانلود کتاب ریاضی 1 [1]
پاور پوینت دروس تخصصی رشته شیمی کاربردی [1]
مول [1]
الکتروشیمی [2]
اِستريفيكاسيون باکاتالیزاتوراسیدی [2]
کتاب طراحی راکتور لون اشپیل و حل تمرین آن [1]
برخی از ترکیبات مهم به همراه موازنه آنها [1]
کتاب شیمی آلی سولومونز [2]
حل المسئل شیمی آلی سولومونز [2]
کتاب آلومینیم و آلیاژهای آن [1]
کتاب شیمی معدنی میسلر و تار [1]
نامگذاری استرها [0]
مکانیسم تمام واکنشهای آلی [0]
مکانیسم تمام واکنشهای آلی [1]
ترمودینامیک ون وایلن [1]
حل المسائل ون وایلن (انگلیسی) [1]
حل المسائل ون وایلن (فارسی) [1]
براق کننده ی استیل [1]
جزوه آموزش شیمی ۲ [5]
جزوه آموزش شیمی 3 [3]
سؤالات امتحانهای کشوری شیمی اول [1]
باز تعریف آنتروپی از دیدگاه ماکروسکوپی و مولکولی با رویکرد آموزشی [1]
مدل الکترون نقطه ای و ساختار لوئیس [1]
پاورپوینت ماده و ساختار آن [1]
اصل آفبا و آرایش الکترونی اتمها [3]
پیوند قطبی [1]
پاورپوینت انتروپی [1]
پاورپوینت خواص کولیگاتیو [1]
دانلود کتابهای شیمی تکمیلی دبیرستان و راهنمایی سمپاد [1]
شناسایی متانول از اتانول [1]
قواعد فاجانس [1]
پاورپوینت کمک آموزشی “کاتیون های سنگین” [1]
نانوکاتالیست [1]
راکتورهای با نوترون سریع، راکتورهای زاینده [1]
بررسي اثر روش ساخت بر عملكرد كاتاليست گوگردزدايي [1]
بررسي سينتيكي و مقايسه فعاليت كاتاليستهاي هيدروتريتينگ در فرايند گوگرد زدايي تيوفن در گازوئيل [1]
سوالات کنکور کاردانی صنایع شیمیایی 91 [1]
محلول سازی در ازمایشگاه [2]
آموش PFD و P&ID [2]
برگه اطلاعات ایمنی اپوکسی رزین مایع [1]
ﭘﻮﺷﺶ اﭘﻮﻛﺴﻲ ﻛﻮﻟﺘﺎر CO-214 [1]
طرح توجيهی رزين الكيد [1]
روغن های روانکار صنعتی [1]
پیش فرض دانلود مقاله خوردگی و انواع آن [1]
Equine Wound Management Second Edition, 2009 [1]
Anatomy of the Horse [1]
Equine Massage: A Practical Guide [1]
Breeding Horses [1]
Fertility and Obstetrics in the Horse [1]
تحقيق خوردگي ميكروبيولوژي و نحوه كنترل آن [1]
پروژه متالوگرافي [1]
اثرات تداخلي روي در جذب و انتقال آهن [1]
بررسي اثر ضد انگلي گياه درمنه بر روي انگل پارابرونما اسكريابيني [1]
نظریه برخورد [1]
ويژگيهاي آب [1]
تحقیق هوای آلوده چیست [1]
مواد شيميايى كه مى خوريم [1]
تحقیق منگنز [1]
منابع انرژی تجدید پذیر [1]
منابع آبهاي زيرزميني در جهان [1]
معرفی رشته شیمی [2]
ماگماتيسم و سنگ هاي آذرين [1]
تحقیق ماده منفجره [1]
تحقیق لیپیدها [1]
لایه ی اوزون چیست [1]
کربوهیدرات [1]
طيف سنج جرمي [1]
تحقیق طلا [1]
تحقیق شیمی شیشه [1]
تحقیق شیمی تجزیه [1]
تحقیق شیمی آلی [1]
سینتیک شیمیایی [1]
دی اکسید کربن محلول ، PH ، قلیائیت ، سختی [1]
چربی [1]
ثابت تعادل شیمیایی [1]
امواج اولتراسوند فراصوت [1]
انبساط غير عادي آب [1]
تجزیه کیفی مواد آلی به روش ذوب قلیایی جهت تشخیص ازت [1]
تاریخ علم شیمی [1]
پیوند شیمیایی و انواع آن [1]
پلاستیک ها [1]
پرتو کاتدی [1]
مهندسی شیمی گاز [1]
بیوشیمی [1]
بمب شیمیایی [1]
انرژي خورشيدي [1]
کتاب آموزش انواع کمپروسور ها [1]
طول عمر شیمیست ها [1]
دانلود جزوه انتقال حرارت دانشگاه صنعتی شریف [1]
دانلود حل المسایل کتاب انتقال حرارت [1]
جزوه تئوری الاستیسیته و پلاستیسیته [1]
حل المسایل ترمودینامیک سنجل [1]
دانلود جداول ترمودینامیک [1]
روش های جداسازی [1]
شناسایی کاتبون های گروه اول [1]
پروژه روشهای انتقال گاز [1]
دانلود پایان نامه GTL [1]
گزارش کارآموزی شرکت گاز [1]
پروژه کلرزنی [1]
شرح فرآیند واحد FCC [1]
آشنایی با رشته صنایع شیمیایی [1]
بررسي راكتور بستر ثابت پيوسته [1]
ارزیابی سینیتیکی تبدیل متانول به الفین های سبک [1]
متفرقه
اسامی دختران ایرانی با نام الف با معنی و مفهوم آنها [1]
ارتباط وقايع [1]
طنز هیدروژنی [1]
نمونه سؤالات مسابقات هنرستانهاي فني و حرفه اي و کاردانش [1]
تغییرات کتاب های درسی در چاپ 1390 [0]
نام عمومی برخی از ترکیبات شیمیایی [1]
دروغ های علمی [1]
داستان کوتاه و جالب پند حکیمانه لقمان به پسرش [1]
دشت لاله های واژگون [1]
دانلود کتابهای درسی شیمی (نظری و فنی حرفهای) [1]
تو نیکی کن و در دجله انداز که ایزد در بیابانت دهد باز [1]
نامه ای از ویکتور هوگو [0]
تست هوش جدید [1]
زندگی خوابگاهی پسران دانشجو !! (آخر خنده) [1]
از شيمي آموختم [1]
قلب انسان اینطوری میزنه [0]
آموزش تولید تخم مرغ بدون خانم مرغ ها!!!!!!! [2]
پاسخ جالب یک دانشجو به سوال امتحان شیمی! [1]
واقعیت هایی شگفت انگیز درمورد انسان [3]
اشعار مدح و مرثيه حضرت زهرا (س) [1]
دانلود 13 کلیپ صوتی پیرامون [1]
عجیـب ترین رستـورانـهای جـهان [1]
۱۵ راهکار ساده برای غلبه بر افسردگی و غم [1]
ساخت بینی مصنوعی از پلیمر [1]
گاف های خیابانی در یک بازی [1]
آشنای دور [1]
فیلمهای آموزشی
فیلم ساخت سولفوریک [1]
فیلم تهیه نیترات آمونیوم [0]
فیلم ساخت اسید هیدرو کلریک ( HCl ) [1]
فیلم آموزشی سنجش حجمی اسید و باز [1]
فیلم آموزشی برخورد موثر [1]
فیلم آموزشی کاتالیزگر جذب سطحی [1]
فیلم آموزشی واکنش دهنده محدودکننده [1]
فیلم آموزشی افزایش آنتروپی [1]
فیلم آموزشی الکترولیت و غیرالکترولیت [1]
فیلم آموزشی انحلال نمک طعام در آب [1]
فیلم آموزشی سزیم کلرید [1]
فیلم آموزشی مولکول متان [1]
فیلم آموزشی مولکول کربن دی اکسید [1]
فیلم آموزشی مولکول آمونیاک [1]
فیلم آموزشی ساختار الماس [1]
فیلم واکنش پتاسیم و سدیم با آب [1]
فیلم تهیه گاز کلر از سدیم هیپوکلرایت [1]
دانلود «آشنای محبوب»؛ اولین فیلم آموزش روابط جنسی در ایران [2]
آموزش ویدئویی درس معادلات دیفرانسیل [1]
فیلم های آموزشی نرم افزار SAP2000 [1]
فیلم های آزمایشگاه مکانیک سیّالات [1]
قانون هس و محاسبه آنتالپی واکنش [2]
دانلود سخنرانی استاد رحیم پور با موضوع "به چه کسانی رای ندهیم؟ [0]
فیلم سخت زایی در گاو [1]
فیلم نمره بدنی در گوسفند و بز [1]
فیلم تکنیک اسپرم گیری [1]
فیلم آموزشی تلقیح مصنوعی در مرغ [1]
فیلم آموزشی اخته کردن [1]
فیلم آموزشی نوک چینی در طیور [1]
فیلم های آموزشی سالن های شیردوشی [1]
فیلم آموزش تلقیح مصنوعی در گاو همراه با [1]
فیلم آموزشی ایمنی در برق [1]
تولید مواد شیمیایی
واکس [1]
تهیه صابون در آزمایشگاه [1]
تهیه ژل مو [2]
زرد کروم و نارنجی کروم [1]
تهیه اتیلن و بررسی خواص آن ، تهیه استیلن و بررسی خواص آن ، یک روش شناسایی آلدهید ها [1]
تولید گاز متان ( تهیه گاز متان ) [1]
روش تهیه تولوئن [1]
تولید استن [1]
چگونه انواع گازها را در آزمایشگاه تولید کنیم؟ [1]
معرفی جامع عناصر جدول تناوبی
هیدروژن (H2) [1]
هلیم(He) [0]
ليتيم ( Li ) [1]
سدیم ( Na) [1]
پتاسیم ( K ) [1]
روبیدیم ( Rb ) [2]
سزیم ( Cs ) [2]
فرانسيم ( Francium ) [1]
بریلیم ( Be ) [1]
منیزیم ( Magnesium ) [1]
کلسیم ( Calcium ) [1]
استرانسیم ( Strontium ) [1]
باریم ( Barium ) [1]
راديم ( Radium ) [1]
اسکاندیم ( Scandium ) [1]
ایتریم ( Yttrium ) [1]
لانتانیم ( Lanthinum ) [1]
منیزیم ( Magnesium ) [0]
اکتینیم ( Actinium ) [1]
تیتانیم (Titanium) [2]
مدل لباس
مدل لباس مجلسی [16]
مدل کت و پالتو [6]
مدل لباس مجلسی – لباس هندی [2]
مدل لباس مجلسی کوتاه [2]
مدل بلوز [1]
مدل کاپشن [1]
مدل سارافون [1]
مهندسی کشاورزی
بیماری های گیاهان جالیزی و زینتی [7]
جدول احتياجات گاو وگوساله [1]
تكنولوژي مواد خوراكي [1]
استفاده از فضولات درتغذيه نشخوار كنندگان [0]
جداول احتياجات جوجه هاي گوشتي [1]
فساد ميكربي شير، گوشت و ماهي و بهداشت مواد غذايي [1]
محدودیت های مواد خوراکی دام [1]
مدیریتVAF [1]
کنه های خرما و انجیر [1]
بررسي اثر ضد انگلي گياه درمنه بر روي انگل پارابرونما اسكريابيني [1]
جزوه درس محاسبات عددی [1]
رشته سرامیک
مهندسی برق
جزوه درسی مبانی 1 و 2 [1]
آموزش تبدیلات مبنا [1]
حل المسائل کتاب مبانی احتمال شلدون راس [1]
آشنایی با پست های کمپکت [1]
بررسی ساختار و کاربرد رله های حفاظتی در شبکه های برق [1]
بررسی و تحلیل ترانسفورماتورهای قدرت [1]
بررسي دستگاهها و ادوات الکتریکی كارخانه سيمان [1]
مدلسازی بار [1]
فیبر نوری [1]
تولیدات پراکنده DG [1]
آشنایی با پست های فوق توزیع GIS [1]
سيستمهاي حفاظت صاعقه(برقگير) [1]
پایان نامه مدیریت بار [1]
گزارش کارآموزی - شرکت توزیع نیروی برق [1]
نیروگاه سیکل ترکیبی [1]
جزوه رله و حفاظت الکتریکی [1]
ايده عجيب براي كاهش مصرف برق در سوئد [1]
هندبوک توسعه و احداث شبکه های توزیع برق [1]
استانداردهای صنعت برق ایران [1]
آشنایی با پست های كمپكت [1]
آرشیو کامل سال 2003 و 2004 مجله SERVO [1]
نرم افزار آموزشی کیفیت توان Install Power Quality Teaching Toy [1]
کاربرد نرم افزار Digsilent Power Factory [1]
مجموعه کتاب های سیم کشی و عیب یابی آنها [1]
آشنایی با المان های الکترونیک قدرت [1]
شناخت تجهیزات شبکه های توزیع نیروی برق و مسائل مرتبط با آن [1]
جزوه ترانسفورماتورهای قدرت [1]
فایل اتوکد طراحی سیستم اعلام حریق یک کارخانه صنعتی [1]
کامپیوتر
آموزش تبدیلات مبنا [1]
حل المسائل کتاب مبانی احتمال شلدون راس [1]
آموزش مهارتهای هفت گانه ICDL [1]
نرم افزار کاربردی کامپیوتر [13]
مهندسی صنایع
مجموعه لغات تخصصی مهندسی صنایع [1]
خلاصه دروس مهندسی صنایع مؤسسه پارسه [1]
حل المسائل کتاب مبانی احتمال شلدون راس [1]
اندروید
فیلم ایرانی
دانلود فیلم پاشنه بلند [1]
دانلود فیلم آخرین سرقت [1]
دانلود فیلم بی خود و بی جهت [1]
دانلود فیلم زندگی با چشمان بسته [1]
دانلود فیلم برگشت ناپذیر [1]
دانلود فیلم کبری ۰۰۱۲ [1]
دانلود فیلم آسانسور [1]
دانلود فیلم شوکران [1]
دانلود فیلم آبی [1]
دانلود فیلم نطفه شوم [1]